Zwiedzanie Wawelu – cuda architektury

Wzgórze Wawelskie dzięki swoim walorom obronnym prawdopodobnie już ponad 1000 lat temu pełniło funkcję lokalnego ośrodka władzy. Z czasem jego znaczenie rosło. Od czasów Władysława Łokietka Wawel był już nie tylko siedzibą władców, ale również miejscem ich koronacji. Zamek Królewski i Katedra stały się centrum życia politycznego i duchowego Królestwa. Rola Wawelu znajduje odzwierciedlenie w liczbie i skali wznoszonych na terenie wzgórza budynków. Chcecie Państwo poznać ewolucję tej zabudowy? Zapraszamy na wyjątkowe zwiedzanie Wawelu, podczas którego skupimy się na zagadnieniach architektonicznych!

Wawel, którego już nie ma

Jeśli jesteście Państwo zainteresowani poznaniem najdawniejszych dziejów Wawelu, a do tego kochacie architekturę romańską, warto abyście wiedzieli, że niegdyś obok Katedry funkcjonował niemalże dorównujący jej rozmiarami kościół św. Gereona (pełniący prawdopodobnie funkcję świątyni książęcej) oraz szereg mniejszych budowli sakralnych, takich jak romańskie rotundy śś. Michała i Jerzego czy śś. Feliksa i Adaukta. Relikty tej ostatniej udostępnione są zwiedzającym na wystawie pt. Wawel Zaginiony, podobnie jak makiety prezentujące wygląd najstarszych wawelskich budowli. Ekspozycja jest niezwykle ciekawa, ale ma już swoje lata, stąd jej dość tradycyjna aranżacja.

Z wizytą w Katedrze Wawelskiej

Pamiętajmy, że obecna świątynia jest już trzecim kościołem wzniesionym na tym miejscu po pierwszej romańskiej realizacji powstałej zapewne po ustanowieniu biskupstwa krakowskiego (a więc po roku 1000) oraz tzw. katedrze hermanowskiej (wzniesionej za czasów Władysława Hermana i zniszczonej przez pożar). Budowa obecnej rozpoczęła się za czasów Władysława Łokietka. O tym, że zwiedzanie Wawelu bez wizyty w katedrze jest po prostu pozbawione sensu, nie musimy chyba nikogo przekonywać. Zachęcamy jednak, aby odwiedzili Państwo krypty, zwracając szczególną uwagę na romańską Kryptę św. Leonarda czyli pozostałość katedry hermanowskiej! Warto wspomnieć, że to własnie w krypcie swoją mszę prymicyjną odprawił przyszły papież Jan Paweł II. 

Obiektem o dużym znaczeniu dla rozwoju architektury sakralnej na ziemiach polskich jest przylegająca do nawy południowej Kaplica Zygmuntowska – prawdziwa perła renesansu zaprojektowana przez Bartolommeo Berecciego. Pamiętajmy, że stała się ona wzorem dla całego szeregu kaplic kopułowych powstałych na ziemiach polskich w kolejnych dziesięcioleciach po jej wzniesieniu (wawelska Kaplica Wazów jest najbliższym przykładem). Warto w tym miejscu podkreślić, że pierwszą renesansową realizacją we wnętrzu katedry było nawiązujące do antycznej formy łuku triumfalnego obramienie nagrobka króla Jana Olbrachta (w kaplicy nazywanej obecnie od imienia tego monarchy).

Rozwój architektoniczny katedry to niezwykle ciekawe zagadnienie, ale równie fascynujące są zmiany zachodzące w jej wnętrzu na przestrzeni epok. Warto zwrócić uwagę choćby na ołtarz główny z połowy XVII wieku. Dzieło zaprojektowane prawdopodobnie przez Włocha Giovanniego Battistę Gisleniego zastąpiło poprzedni ołtarz renesansowy. Wzrok wchodzących do świątyni przykuwa również lśniący w półmroku katedry srebrny relikwiarz świętego Stanisława umieszczony w konfesji świętego zwieńczonej wspaniałym, wspartym na 4 skręconych kolumnach baldachimem projektu Giovanniego Trevano (wzniesiono ją około 20 lat przed wymianą ołtarza). Piękno kaplic i nagrobków królewskich powstających w katedrze od średniowiecza po barok zapiera dech w piersiach!

Zwiedzanie Wawelu to okazja, aby zobaczyć zgromadzone w katedrze dzieła najwybitniejszych pracujących w Polsce artystów, działających na zamówienie polskich monarchów i biskupów krakowskich. Po zwiedzeniu świątyni czeka nas oczywiście podziwianie Zamku Królewskiego na Wawelu.

Siedziba królów

Podobnie jak w przypadku katedry, ewolucja zabudowy mieszkalnej na Wawelu (najpierw siedziby książęcej, później królewskiej) to temat rzeka. Kluczowym momentem w tym procesie jest oczywiście przebudowa z 1. poł. XVI wieku. Rozpoczęto ją na życzenie Zygmunta Starego pod kierunkiem włoskiego architekta Francesco Fiorentino. Kontynuatorem jego dzieła był twórca projektu Kaplicy Zygmuntowskiej Bartolommeo Berecci. Punktem obowiązkowym w harmonogramie wycieczki pod hasłem zwiedzanie Wawelu jest oczywiście wizyta na dziedzińcu krużgankowym (wstęp jest bezpłatny). W tym miejscu doskonale widać połączenie osiągnięć włoskiego renesansu z lokalnymi rozwiązaniami. Warto zwrócić uwagę choćby na detale architektoniczne – zwłaszcza słynne portale wykonane przez Benedykta Sandomierzanina (współpracującego z Bereccim) łączące motywy gotyckie i renesansowe i wspaniale wpisujące się w projekty włoskich mistrzów.

Napomknęliśmy tu jedynie o kilku zagadnieniach związanych z zabudową Wawelu. Zainteresowanych zachęcamy do sięgnięcia przed wizytą na Wzgórzu do literatury przedmiotu lub skorzystania z usług profesjonalnego przewodnika.

Materiał promocyjny.

[Głosów:2    Średnia:3/5]

BRAK KOMENTARZY

ZOSTAW ODPOWIEDŹ